| หัวข้อ |
รายละเอียด |
| ชื่อกิจกรรม/โครงการ ชื่องานวิจัย/การสำรวจ/ผลการศึกษา |
การแก้ปัญหายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง |
| ผู้รับผิดชอบโครงการ |
ผศ.ดร. สุภาภรณ์ คำเรืองฤทธิ์ |
| ที่มาและความสำคัญ |
กลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง (Non-Communicable diseases: NCDs) ถือเป็นปัญหาใหญ่ที่กำลังเพิ่มความรุนแรงขึ้นอย่างมาก จากการคาดประมาณปี พ.ศ.2674 จะมีประชากรโลกที่เสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองและหัวใจประมาณ 23 ล้านคน และมีต้นทุนการดูแลโรคระหว่างปี 2554-2573 มากถึง 1,401 ล้านล้านบาท ในประเทศไทยผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่รับยาจากโรงพยาบาล ไม่ได้ใช้ยาตามคำแนะนำของแพทย์ หยุดหรือปรับยาด้วยตนเอง ลืมกินยา รวมถึงได้รับยามากเกินกว่าที่ต้องการใช้จริง แพทย์สั่งยาเกินวันนัด แพทย์สั่งยาเดิมซ้าก่อนถึงวันนัด และได้รับยาจากสถานบริการมากกว่าหนึ่งแห่ง แม้มียาเหลือแต่ผู้ป่วยหลายคนไม่ได้นำยาคืนกลับให้โรงพยาบาล ทำให้มียาเหลือในครัวเรือนและชุมชนเป็นจำนวนมาก บางส่วนปล่อยทิ้งไว้จนยาเสื่อมคุณภาพ หมดอายุและต้องทิ้งไปในที่สุด งานวิจัยนี้จึงสนใจที่จะแก้ปัญหายาเหลือใช้ในกลุ่มผู้ป่วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 4 โรคหลัก ได้แก่ โรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง และไต ทีมวิจัยจึงพัฒนาเป็นโครงการวิจัยเรื่อง “การแก้ปัญหายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง” ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) เพื่อศึกษาสถานการณ์ยาเหลือใช้และออกแบบแนวทางการแก้ปัญหายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการกินยาและออกแบบแนวทางการส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังกินยาได้ถูกต้องเหมาะสม 3) เพื่อสำรวจรายการ ปริมาณ มูลค่ายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยดำเนินการในพื้นที่ตำบลเขาทอง อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ ซึ่งจะสามารถแก้ปัญหายาเหลือใช้ในชุมชน นำไปสู่การลดภาระค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลของผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังลงได้ |
| ขอบเขตพื้นที่ศึกษา |
ตำบลเขาทอง อำเภอพยุหะคีรี จังหวัดนครสวรรค์ |
| วัตถุประสงค์ |
1) เพื่อศึกษาสถานการณ์ยาเหลือใช้และออกแบบแนวทางการแก้ปัญหายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 2) เพื่อศึกษาพฤติกรรมการกินยาและออกแบบแนวทางการส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังกินยาได้ถูกต้องเหมาะสม |
| ปี/ ปีที่จัดกิจกรรม |
2563 |
| ช่วงเวลาที่เกี่ยวข้อง |
1 มกราคม 2563- 31 ธันวาคม 2563 |
| ระดับความร่วมมือ/ระดับความสำคัญ |
1. ศูนย์วิชาการเฝ้าระวังและพัฒนาระบบยา (กพย.) หน่วยสนับสนุนทุนแก้ปัญหายาชุมชน 2. โครงการจัดตั้งวิทยาเขตนครสวรรค์ ม.มหิดล หน่วยในการดำเนินงานวิจัยและบริการวิชาการ 3. รพ.สต.บ้านเขาทอง หน่วยสนับสนุนข้อมูลและการแจกจ่ายกระเป๋าคืนยาช่วยชาติ 4. สถานีวิทยุชุมชนตำบลเขาทอง (94.25 MHz) หน่วยสนับสนุนการเผยแพร่บทวิทยุให้ความรู้กับประชาชาชนในตำบลเขาทอง |
| หน่วยงานที่เกี่ยวข้อง (รายละเอียด)เพิ่มเติม) |
– |
| รูปแบบการดำเนินกิจกรรม |
1. ศึกษาสถานการณ์ยาเหลือใช้ การคืนยาเหลือใช้ และสำรวจรายการ ปริมาณ มูลค่ายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 2. จัดทำและเผยแพร่นวัตกรรมการแก้ปัญหายาเหลือใช้ในผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง และจัดทำและเผยแพร่นวัตกรรมการส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังกินยาได้ถูกต้องเหมาะสม 1.1 กระเป๋าคืนยาช่วยชาติ ผลิตเพื่อแจกผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง 1,000 ใบ 1.2 บทวิทยุและสปอตวิทยุ ส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังคืนยาเหลือใช้ และสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสม (ความยาวไม่เกิน 3-4 นาที ต่อคลิป) ใช้เปิดในสถานีวิทยุชุมชนตำบลเขาทอง (94.25 MHz) ตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2563-มิถุนายน 2564 ทุกวัน วันละ 7 ครั้ง ทุกต้นชั่วโมง ก่อนเข้าสู่รายการปกติของทางสถานีวิทยุ ลิงค์เข้าฟัง หรือ scan ผ่าน QR Code ด้านล่าง  https://drive.google.com/drive/folders/1mMiEuxaMnti_OybStf7q3pYxOeIEFhuM?usp=sharing 1.3 ชุดความรู้ การสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสม ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังคืนยาเหลือใช้ – ตัวอย่างหลอดเลือดที่ปกติกับหลอดเลือดที่มีการเกาะตัวของไขมันและ plug ที่ผนังของหลอดเลือด – สาธิตการทำงานของหลอดเลือดที่มีภาวะการตีบตันของหลอดเลือด 1.4 คลิปวิดีโอ การสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสม (ความยาว 4.37 นาที) ใช้เปิดควบคู่กับชุดความรู้ 1.3 (ชุดความรู้ การสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสม)  3. ประเมินผลนวัตกรรมที่จัดทำขึ้นด้วยงานวิจัยเชิงคุณภาพ |
| กลุ่มเป้าหมายจากผู้ร่วมกิจกรรม |
ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังที่มาใช้บริการใน รพ.สต.บ้านเขาทอง และประชาชนตำบลเขาทองและข้างเคียง |
| จำนวนผู้เข้าร่วมกิจกรรม |
1. ผู้ป่วยที่ได้รับกระเป๋าคืนยาช่วยชาติเป็นจำนวน 1,000 คน 2. ข้อมูลผ่านทางวิทยุชุมชนตำบลเขาทองสามารถกระจายข้อมูลไปได้ไกลทั้ง 12 หมู่บ้านในตำบลเขาทองและตำบลรอบๆ ข้างเคียง (ประชากรในตำบลเขาทองประมาณ 7,000 คน) |
| ผลลัพธ์ที่นำไปใช้ประโยชน์ต่อ |
1. กระเป๋าคืนยาช่วยชาติที่ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังได้รับ 1,000 คน และยังคงใช้อยู่จนถึงปัจจุบัน 2. บทวิทยุและสปอตวิทยุ ส่งเสริมให้ผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังคืนยาเหลือใช้ และสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสม (ความยาวไม่เกิน 3-4 นาที ต่อคลิป) ใช้เปิดในสถานีวิทยุชุมชนตำบลเขาทอง (94.25 MHz) ตั้งแต่เดือนมิถุนายน 2563-ปัจจุบัน ทุกวัน วันละ 7 ครั้ง ทุกต้นชั่วโมง ก่อนเข้าสู่รายการปกติของทางสถานีวิทยุ |
| Web link |
 |
| รูปภาพประกอบ |
1.1 ภาพกระเป๋าคืนยาช่วยชาติ ผลิตเพื่อแจก 1,000 ใบ
|
| |
1.2 การสร้างความตระหนักรู้เรื่องการกินยาที่ถูกต้องเหมาะสมให้กับผู้ป่วยกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง ณ รพ.สต.บ้านเขาทอง
|
| SDGs goal |
Goal 3 : Good health and well being
Goal 17 : Partnerships for the goals
|
