สรุปสถานการณ์การระบาดของ COVID-19 ในฟาร์มมิงค์ ประเทศเนเธอร์แลนด์
(อัพเดท 26 มิถุนายน 2563)
.
จากข่าวการแพร่ระบาดของโรค COVID-19 ในฟาร์มมิงค์ที่ประเทศเนเธอร์แลนด์ตั้งแต่ช่วงเดือนเมษายน ผ่านมาเป็นเวลา 2 เดือน พบการระบาดของมิงค์ในฟาร์มกว่า 17 แห่ง พร้อมกับมาตรการกำจัดมิงค์ทั้งประเทศ วันนี้ศูนย์เฝ้าระวังฯ จะสรุปเรื่องราวเกี่ยวกับ COVID-19 ในมิงค์ เท่าที่รวบรวมได้ ณ ขณะนี้ (26 มิถุนายน 2563)
.
จุดเริ่มต้นของเหตุการณ์
เมื่อวันที่ 26 เมษายน 2563 กระทรวงเกษตร ธรรมชาติ และคุณภาพอาหารของเนเธอร์แลนด์รายงานพบมิงค์ (Mink) หลายตัวในฟาร์มเพาะเลี้ยง 2 แห่งในจังหวัด Noord-Brabant ติดเชื้อ SARS-CoV2 โดยมิงค์ในฟาร์มแสดงอาการในระบบทางเดินหายใจและทางเดินอาหาร และมีอัตราการตายสูงกว่าปกติ จึงได้ทำการเก็บตัวอย่างเนื้อเยื่อและอวัยวะเพื่อตรวจหาสารพันธุกรรรมด้วยวิธี RT-PCR ผลยืนยันพบ RNA ของ SARS-CoV2 ในตัวอย่าง
.
จากการสอบสวนขั้นต้นคาดว่าสาเหตุเกิดจากคนงานในฟาร์มแพร่เชื้อไปยังมิงค์ในฟาร์ม โดยก่อนหน้านี้มีคนงานอย่างน้อย 2 คนที่ติดเชื้อ COVID-19 ตั้งแต่เดือนมีนาคม – เมษายน ทางการได้สั่งการให้จำกัดการเข้าออกฟาร์ม ระงับการเคลื่อนย้ายสัตว์เข้าออกพื้นที่ เพิ่มมาตรการด้านความปลอดภัยทางชีวภาพของฟาร์ม และดำเนินการสอบสวนโรคและเก็บตัวอย่างจากสัตว์ที่ตายและตัวอย่างในสิ่งแวดล้อม เช่น ฝุ่นในกรงเลี้ยงและอากาศ เพื่อตรวจหาเชื้อไวรัส
.
มิงค์(อาจจะ)สามารถแพร่โรคสู่คนได้
หลังจากพบการระบาดเคสแรก ก็มีเคสการระบาดในฟาร์มมิงค์อีกหลายแห่ง รวมถึงมีคนงานติดเชื้อเพิ่มด้วย จากการตรวจลำดับพันธุกรรมของเชื้อไวรัสที่พบในคนงานและมิงค์ในฟาร์มอีก 4 แห่ง (วันที่ 19 พฤษภาคม 1 แห่ง และ 25 พฤษภาคม 3 แห่ง) พบว่า มีความเป็นไปได้ที่เกิดการแพร่ระบาดของโรคจากมิงค์สู่คน นับเป็นการรายงานการระบาดจากสัตว์สู่คนเคสแรก ทั้งนี้ ยังต้องทำการศึกษาเพิ่มเติมเพื่อทำการยืนยันต่อไป อย่างไรก็ตาม การตรวจพบการแพร่จากสัตว์สู่คน ก็นำไปสู่มาตรการการควบคุมโรคที่เข้มงวดมากยิ่งขึ้น
.
การระบาดในแมวจรในพื้นที่ฟาร์ม
นอกจากการเก็บตัวอย่างจากมิงค์แล้ว ยังมีการเก็บตัวอย่างซีรัมและการป้ายช่องปากจากแมวจรที่พบในฟาร์ม จำนวน 24 ตัว พบว่าแมว 7 ตัวมีภูมิคุ้มกันต่อเชื้อ SARS-CoV2 ในระดับที่ต่ำ บ่งบอกว่าแมวเคยได้รับเชื้อไวรัสมาก่อน และแมว 1 ตัวมีการแพร่เชื้อออกจากร่างกายในระดับที่ต่ำมาก ส่วนอีก 6 ตัวไม่มีการแพร่เชื้อต่อ สำหรับบทบาทของแมวต่อการระบาดและสาเหตุการติดเชื้อของแมวยังเป็นสิ่งที่ต้องทำการศึกษาต่อ
.
มาตรการเฝ้าระวังของประเทศ
ทางการเนเธอร์แลนด์ดำเนินการเฝ้าระวังการระบาดในฟาร์มมิงค์ทุกแห่งในประเทศ โดยทางการสั่งให้ทุกฟาร์มต้องส่งซากสัตว์ที่ตายผิดปกติทุกตัวเพื่อชันสูตรและเก็บตัวอย่างตรวจหาสารพันธุกรรมไวรัสโดยวิธี RT-PCR ที่ห้องปฏิบัติการกลางของประเทศ และดำเนินการตรวจคัดกรองโรค (screening surveillance) โดยการสุ่มตรวจเลือดจากทุกฟาร์มเพื่อหา antibody ที่จำเพาะกับเชื้อ SARS-CoV2 เพื่อดูการติดเชื้อหรือเคยติดเชื้อของมิงค์ในฟาร์ม
.
นำไปสู่การกำจัดมิงค์ครั้งใหญ่
หลังจากนั้นก็มีการรายงานพบการติดเชื้อในฟาร์มเพาะเลี้ยงมิงค์หลายครั้ง ในฟาร์ม 8 แห่ง ในวันที่ 3 มิถุนายน รัฐมนตรีกระทรวงเกษตรและสุขภาพของเนเธอร์แลนด์ ประกาศให้ดำเนินการกำจัดมิงค์ทุกตัวในฟาร์มที่พบการติดเชื้อ ด้วยเหตุผลที่ว่า มิงค์ที่มีเชื้อสามารถแพร่เชื้อในฝูงได้ง่ายและนาน ทำให้มีความเสี่ยงที่เชื้อจะแพร่สู่ประชาชนได้ นอกจากนี้ ช่วงนี้ยังเป็นช่วงเวลาออกลูกของมิงค์ ทำให้จะมีมิงค์เพิ่มจำนวนขึ้นอีกมาก ลูกที่เกิดมาอาจเสี่ยงต่อการติดเชื้อได้ อีกทั้งยังต้องมีการจ้างคนงานเพิ่มในช่วงที่มีลูกสัตว์เพิ่มขึ้น มีโอกาสเสี่ยงที่คนงานจะติดโรคจากฟาร์ม จึงจำเป็นต้องดำเนินการกำจัดมิงค์ในฟาร์มเหล่านี้ ประเมินว่าจะมีมิงค์อย่างน้อย 500,000 ตัวถูกกำจัดตามนโยบายควบคุมโรคนี้
.
วันที่ 5 มิถุนายน ผู้พิพากษาศาลสั่งให้ชะลอการกำจัดมิงค์ออกไปก่อน หลังจากที่มีการยื่นเรื่องคัดค้านโดยกลุ่มปกป้องสัตว์ แต่สุดท้ายทางการก็เริ่มดำเนินการกำจัดมิงค์ในฟาร์มที่ติดเชื้อตั้งแต่วันที่ 12 มิถุนายนที่ผ่านมา ด้วยการยิ่งไปกว่านั้น วันที่ 23 มิถุนายน สภาผู้แทนราษฎรมีมติเป็นเอกฉันท์ให้สั่งปิดฟาร์มมิงค์ทั่วประเทศภายในสิ้นปีนี้ จากเดิมที่มีแผนปิดกิจกรรมการเลี้ยงมิงค์ก่อนปี 2023 จากเหตุผลด้านสวัสดิภาพสัตว์ การปิดฟาร์มมิงค์จะส่งผลต่อฟาร์มมิงค์อีก 128 แห่ง ซึ่งเลี้ยงมิงค์กว่า 4.5 ล้านตัวต่อปี
.
การระบาดในเดนมาร์ก
นอกจากการระบาดในประเทศเนเธอร์แลนด์แล้ว เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน ทางการประเทศเดนมาร์กรายงานพบการระบาดของฟาร์มมิงค์ในประเทศ หลังพบคนงานมีอาการป่วยและได้รับการตรวจยืนยันว่าเป็นโรค COVID-19 รวมถึงการพบการติดเชื้อของสุนัขเลี้ยงภายในฟาร์มอีกด้วย สมาคมผู้เพาะเลี้ยงมิงค์เชื่อว่า มิงค์ในฟาร์มน่าจะติดโรคมาจากเจ้าของหรือคนงานที่เข้าออกฟาร์ม
.
ทางการได้สั่งให้รีบดำเนินการเฝ้าระวังและติดตามโรคในสัตว์อย่างใกล้ชิด และเริ่มดำเนินการกำจัดมิงค์กว่า 11,000 ตัวในฟาร์มที่พบการติดเชื้อในทันที เพื่อเป็นการหยุดการระบาด ป้องกันไม่ให้แพร่กระจายไปยังฟาร์มอื่น ๆ เพราะอาจทำให้เกิดความสูญเสียทางเศรษฐกิจอย่างมหาศาล ซึ่งประเทศเดนมาร์กเป็นประเทศที่มีอุตสาหกรรมการผลิตขนมิงค์ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 4 ของโลก มีมิงค์กว่า 19 ล้านตัว ใน 1,500 ฟาร์ม และเป็นอุตสาหกรรมที่ทำรายได้ให้กับประเทศเป็นอย่างมาก
.
.
หน่วยงานด้านโรคระบาดหลายแห่งระบุว่า จากข้อมูลที่พบในขณะนี้ รายงานการพบเชื้อในสัตว์มีจำนวนที่น้อยมากและยังสามารถควบคุมการกระจายของโรคได้ สัตว์จึงยังไม่มีบทบาทสำคัญในการระบาดใหญ่ของโรค COVID-19 แต่เพื่อความไม่ประมาท หน่วยงานต่าง ๆ จึงต้องทำการศึกษา ติดตามและเฝ้าระวังการระบาดของโรคในสัตว์อย่างใกล้ชิดต่อไป
.
อ้างอิง
.